Depresja jest chorobą podstępną i przebiegłą. Aby przyjrzeć się konkretnym objawom, warto przypomnieć, że dużo zależy od wieku, w jakim obecnie jest Twoje dziecko. Niniejszy artykuł opisuje środkową fazę adolescencji, czyli wiek między ok. 13 a 16 rokiem życia. W kolejnych materiałach opisałem wczesną i późną fazę adolescencji (odpowiednio: wiek ok. 10-12 rok życia i 17-19 rok życia).

Pamiętajcie jednak, Drodzy Rodzice, aby nie trzymać się sztywno podziału wiekowego, bo niektóre z objawów mogą pojawić się wcześniej lub później. Chcę wskazać jedynie te najbardziej charakterystyczne.

Objawy depresji u nastolatków (13-16 lat).

U nastolatków w wieku szkolnym bardziej wyraziste staje się typowo depresyjne myślenie:

• poczucie beznadziejności,
• poczucie bezradności,
• negatywna ocena siebie i świata oraz pesymistyczne postrzeganie przyszłości (tzw. triada depresji Becka).

Często w tej grupie wiekowej dochodzi do działań autoagresywnych (np. samookaleczeń). Mogą występować myśli samobójcze (najczęściej nieskonkretyzowane), jednak są one rzadsze niż u starszych nastolatków i dorosłych i przeważnie nie kończą się podjęciem próby samobójczej.

Powszechne są skargi somatyczne na ból głowy i brzucha. Niektóre objawy somatyczne (objawy bólowe, zaburzenia snu, przewlekłe zmęczenie), obniżenie nastroju, anhedonia – brak odczuwania przyjemności, smutek, przygnębienie itp., zaburzenia uwagi i pamięci, trudności szkolne, pobudzenie psychoruchowe, niepokój, zachowania autoagresywne, agresywne i opozycyjno-buntownicze, negatywny obraz siebie i swojego ciała a także izolacja społeczna mogą towarzyszyć chorującym nastolatkom w każdej z faz adolescencji.

Podobnie jak u młodszych dzieci, stosunkowo rzadko występują objawy depresji z objawami psychotycznymi (urojeniami i omami).

Zmiana.

To, co może wzbudzić nasz niepokój – niezależnie od tego, ile lat ma nasze dziecko – to zmiana. Coś nowego, co pojawiło się w jej/jego zachowaniu, coś, czego wcześniej jako rodzice nie obserwowaliście. To również te wszystkie sytuacje, w których Wasze dziecko reaguje inaczej. Gdy Wasze dziecko do tej pory było śmiałe w kontaktach z innymi, często uśmiechało się, również w towarzystwie obcych, a obecnie macie wrażenie, że nie macie z nim/nią kontaktu – jest przygaszone, nieobecne, częściej, niż kiedyś płacze, jest rozdrażnione, warto skonsultować się z psychologiem lub psychiatrą.

Warto też na bieżąco pytać dziecko, czy ostatnio czuje się gorzej. Może nie być w stanie określić, co się z nim dzieje, ale gdy zgłasza często np. ból głowy czy żołądka (których wcześniej nie było i nie mają podłoża medycznego) trzeba skontaktować się ze specjalistą zdrowia psychicznego.

O tym, jakie objawy towarzyszą początkowi choroby, kto i na jakiej podstawie ją diagnozuje, przeczytacie w artykule:

"Pierwsze objawy depresji".

O najczęściej występujących objawach depresji u dzieci młodszych i nastolatków przeczytacie w artykułach:

"Objawy depresji u dzieci (10-12 lat).

"Objawy depresji u nastolatków (ok. 17-19 lat)".